1. การไม่เบียดเบียนผู้อื่น
2. ไม่นำเอาชีวิตสัตว์ทั้งหลายมาต่อชีวิตตนเอง
การกินเจ ถือเป็นประเพณีสำคัญอย่างหนึ่งของคนจีน จะเริ่มเทศการกินเจในวันที่ 1-9 ค่ำ เดือน 9 ตามปฏิทินจีน หรือช่วงกลางเดือนตุลาคม ซึ่งมีตำนานกล่าวถึงการกินเจ เล่าต่อกันมาว่า ในครั้งสมัยพระเจ้าแผ่นดินราชวงศ์ “ยิ่นฮ้วงสิ” แปลว่า “ผู้เป็นเจ้าแห่งมนุษย์” มีพี่น้องรวม 9องค์ ซึ่ต่างมีอิทธิฤทธิ์วิเศษต่างๆ เป็นที่นับถือในหมู่คนจีนว่าเป็นผู้วิเศษ เมื่อล่วงลับจากโลกมนุษย์ ได้ขึ้นสวรรค์ไปจุติเป็นดาวจระเข้เรียงกัน 9 ดวง ผู้คนเรียกท่านว่า “เก้าฮ้วงฮุ้ดโจ้ว” ซึ่งแปลว่า “พระเจ้าเก้าพระองค์” เป็นผู้ถือบัญชีชื่อคนทั้งหลายในโลกมนุษย์ ถ้าใครถึงเวลาที่จะหมดอายุขัย ก็สามารถขอต่ออายุให้ยืนต่อไปได้อีกตามความปราถนา ตามบุญวาสนาความดีที่ตนทำไว้
ในวันขึ้น 1-9 ค่ำ จีน ซึ่งตรงกับเดือนตุลาคมของปฏิทินสากล เป็เวลาที่ “เก้าฮ้วงฮุ้ดโจ้ว” ลงมาตรวจดูคนทั้งหลายในโลกมนุษย์ว่าใครทำผิดทำชั่ว ทำความดีงามอย่างไรบ้าง ท่านก็จะจดลงไว้ในบัญชีและบันดาลให้เป็นไปตามผลกรรมของผู้ทำนั้น ใครทำดีก็ได้ดี ใครทำชั่วก็ได้ชั่ว ใครมำชั่วแล้วกลับใจทำความดีได้ ก็ได้ดี ฉะนั้นในช่วงนั้นคนจีนจึงกินเจเป็นการทำความดีให้ “เก้าฮ้วงฮุ้ดโจ้ว” ได้เห็นอาหารเจ เป็นอีกทางเลือกหนึ่งของผู้ที่งดรับประทานเนื้อสัตว์ ผู้คนบางวัฒนธรรมและบางท้องถิ่นที่มีเหตุผลต่างๆนานๆ ไม่ว่าจะเป็นเหตุผลทางศาสนา ลัทธิความเชื่อหรือแม้งกระทั้งงดรับประทานเนื้อสัตว์เพื่อสุขภาพ ซึ้งเป็นกระแสการบริโภคที่กำลังมาแรง ทั้งในรูปแบบของอาหารมังสวิรัติ แมโครไบโอติกส์ หรือ ชีวจิต
เราสามารถแบ่งกลุ่มของผู้ที่ไม่บริโภคเนื้อสัตว์ออกเป็น 3 กลุ่มได้ดังนี้
กลุ่มที่1 (Vegan) เป็นกลุ่มที่รับประทาน ผัก ผลไม้ เนื้อสัตว์ และธัญพืช แต่ไม่รับประทาน ไข่ นม เนย ชีส และผลิตภัณฑ์จากนมและสัตว์ทุกชนิด
กลุ่มที่ 2 คือกลุ่มที่รับประทานผัก ผลไม้ ธัญพืช นมและผลิตภัณฑ์จากนมแต่ไม่รับประทานไข่
กลุ่มที่ 3 (Lacto & Ovo) กลุ่มที่รับประทานผัก ผลไม้ ธัญพืช นม ไข่ และผลิตภัณฑ์จากนมและไข่
ทั้งสามกลุ่มนี้งดรับประทานเนื้อสัตว์โดยสิ้นเชิง นอกจากสามกลุ่มนี้แล้วก็ยังแบ่งย่อยออกไปอีกหลายประเภท เช่น กลุ่ม ที่รับประทานเฉพาะพืชผลไม้สดๆที่ไม่ผ่านความร้อน (Raw food) หรือบางกลุ่มก็เป็นพวกที่รับประทานเฉพาะผลไม้สดและแห้งและธัญพืชต่างๆ (Fruitarian) และยังมีกลุ่มที่รับประทานเนื้อสัตว์จำพวกอาหารทะเลบ้างเป็นครั้งคราว แต่ก็เรียกตัวเองว่า Seafood Vegetarian
ปัจจุบันมีผู้หันมารับประทานอาหารมังสวิรัติและอาหารเจมากขึ้นชาวตะวันตกเองก็มีผู้รับประทานอาหารประเภทนี้เพิ่มมาก เนื่องจากชาวตะวันตกหันมาให้ความสนใจเรื่องอาหาร สุขภาพ และเรื่องปรัชญาต่างๆ บ้างก็เรียกกลุ่มของตัวเองว่า นักธรรมชาตินิมยม (Naturalism)
อาหารเจ และ อาหารมังสวิรัติ มีความแตกต่างกันคือ อาหารมังสวิรัติไม่รับประทานเนื้อสัตว์ กินผักทุกชนิด และอย่างที่กล่าวไปแล้วข้างต้นว่า บางคนก็รับประทานไข่และดื่มนม เราก็ยังเรียกว่ามังสวิรัติ แต่อาหารเจนั้นต้องงดเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์โดยเด็ดขาด ไม่ดื่มนมและไม่กินไข่
เทศกาลกินเจที่นิมยมแพร่หลายทุกวันนี้จะมีขึ้นในวันขึ้น 9 ค่ำ เดือน 9 ตามปฎิทินทางจันทรคติ (วันจีน) เป็นเวลา 9 วัน ผู้ที่กินเจก็จะเริ่มรับประทานอาหารเจเท่านั้นสำหรับผู้ที่ต้องเคร่งครัดก็ต้องสวมชุดขาวไปโรงเจหรือไปวัดเพื่อไหว้พระ บริจาคทาน สวดมนต์ ถือศีลปฎิบัติธรรม
อาหารเจจึงแตกต่างจากอาหารมังสวิรัติตรงที่เป็นอาหารบริสุทธ์ โดยที่ผู้กินเจต้องถือศีลปฎิบัติธรรมเพื่อชำระจิตใจให้บริสุทธ์อย่างแท้จริง ดังคำว่า “ถือศีลกินเจ” และที่สำคัญ อาหารเจยังต้องดเครื่องปรุงดังต่อไปนี้
* กระเทียม รวมทั้งหัวกระเทียมและต้นกระเทียม รวมทั้งเครื่องปรุงทุกชนิดที่มีส่วนประกอบของกระเทียม
* หัวหอม รวมถึงต้นหอม ใบหอม หอมเล็ก หอมหัวใหญ่
* หลักเกียว คือ กระเทียมโทนจีน มีปลูกทางภาคเหนือตอนบน ชาวจีนฮ่อบริโภคอยู่บ้าง
* กุยช่าย
* ใบยาสูบ รวมทั้งบุรี ยาเส้น
ผักดังกล่าวเป็นผักที่มีกลิ่นแรง และผู้ที่ปฏิบัติธรรมไม่ควรรับประทาน เพราะผักเหล่านี้มีฤทธ์ไปกระตุ้นให้จิตใจหงุดหงิดง่าย
เมื่อถึงเทศกาลกินเจจะเห็นว่ามีอาหารเจขายทั่วกรุง แสดงให้เห็นว่ามีผู้นิยมกินอาหารเจเป็นจำนวนมาก อาหารเจจึงไม่ใช้อาหารสำหรับคนโบราณคร่ำครึอีกต่อไปหากมีโอกาสเดินดูอาหารที่ขายหรือไปรับประทานอาหารตามร้านมังสวิรัติจะพบว่ามีเมนูอาหารเจแปลใหม่ อร่อย น่ารับประทานเกิดขึ้นมากมาย นั้นเป็นเพราะ อาหารเจอยู่ในแนวทางเดียวกับอาหารเพื่อสุขภาพ ซึ้งเป็ยกระแสบริโภคเพื่อสุขภาพที่ดี กล่าวคือ ลดการบริโภคเนื้อสัตว์ ไขมัน งดเนย ชีส เน้นการรับประทานพืชผัก ผลไม้ ธัญพืช และอาหารธรรมชาติ ปัจจุบันอาหารเจได้เปลี่ยมโฉมไปมาก กลายเป็นอาหารทันสมัย อุดมไปด้วยคุณค่าทางโภชนาการครบถ้วน โดยไม่ต้องมีเนื้อสัตว์มาเป็นส่วนประกอบเลย
การลดเลิก หรือเลือกรับประทานเนื้อสัตว์ เป็นทางเลือกใหม่ที่ดีทางหนึ่ง ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใดก็ตาม เพราะคนเราสามารถมีชีวิตอยู่ได้อย่างมีความสุขแข็งแรง ได้รับสารอาหารครบถ้วนโดยไม่ต้องรับประทานเนื้อสัตว์
มีผู้คนมากมายค้นพบว่าการกินเจทำให้พบสิ่งดีๆมากมายในชีวิต สุขภาพดีขึ้น จิตใจก็ผ่องใส ส่งผลให้มีกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตดีขึ้นตามไปด้วย
ถ้ามีความคิดว่าอยากจะกินอาหารเจดูบ้าง ก็ควรสนใจและเข้าใจเรื่องโภชนาการเพื่อจะได้รับประทานอาหารเจอย่างถูกต้อง ได้รับสารอาหารครบถ้วน และมีสุขภาพแข็งแรง หากมีผู้สนใจซักถามเราเรื่องอาหารเจ จะได้อธิบายให้เพื่อนหรือผู้สนใจฟังได้อย่างน่าเชื่อถือว่า ผู้ที่งดรับประทานเนื้อสัตว์สามารถมีสุขภาพดีและได้รับทางคุณค่าโภชนาการที่พอเพียงเช่นกัน
ข้อควรถือปฏิบัติ สำหรับผู้คนที่จะเข้าร่วมพิธีกินเจ
1. บุคคลที่อยู่ในระหว่างการไว้ทุกข์ ห้ามเข้าร่วมพิธีกินเจอย่างเด็ดขาด
2. บุคคลที่อยู่ในระหว่างตั้งครรภ์ เข้าร่วมพิธีกินเจได้ แต่จะไปไหวพระที่ศาลเจ้า หรือไปดูการประกอบพิธีกรรมต่างๆ ในขณะที่พระเข้าทรงที่ศาลเจ้าไม่ได้
3. บุคคลที่มีประจำเดือน เข้าร่วมพิธีกินเจได้ แต่จะไปไหวพระที่ศาลเจ้า หรือไปดูการประกอบพิธีกรรมต่างๆ ในขณะที่พระเข้าทรงที่ศาลเจ้าไม่ได้
4.บุคคลที่เข้าร่วมพิธีกินเจ ห้ามดื่มของมึนเมาอย่างเด็ดขาด
5. บุคคลที่เข้าร่วมพิธีกินเจ ห้ามร่วมประเวณีอย่างเด็ดขาด
6.บุคคลที่เข้าร่วมพิธีกินเจ ห้ามรับประทานอาหารที่เป็นของสดคาว เนื้อสัตว์ต่างๆอย่างเด็ดขาด
7. บุคคลที่เข้าร่วมพิธีกินเจ ต้องชำระร่างกายให้สะอาดก่อนเข้าพิธี และรักษาความสะอาดของร่างกายอยู่เสมอ
8. บุคคลที่เขาร่วมพิธีกินเจ ต้องประพฤติชอบทั้งกาย วาจาและใจ
info credit: http://www.เมนูอร่อย.com/
